"Wierna towarzyszka losów i doli ludu, pieśń, pod jego strażą zachowuje się czystą i niepokalaną, psuje się i paczy, gdy lud zepsuty. Ze zmianą jego wyobrażeń ulega i ona przeobrażeniu, a niekiedy i zupełnemu zapomnieniu. […] pełna prostoty u źródła, przeistacza się ona zwykle i urozmaica w tysiączne odmiany, gdy w świat pobiegnie, a czas i wieki, kładąc na nią swe barwy, choćby nie tykały treści, widome zawsze na języku, dykcji i nucie pozostawiają ślady, mieszając stare z nowymi wyobrażeniami”.
Kierując się myślą Kolberga pragniemy przybliżyć współczesnemu odbiorcy pokaźny zbiór pieśni, których proweniencja geograficzna obejmuje tereny przedrozbiorowej Rzeczpospolitej, a czas powstania sięga od średniowiecza aż do końca XIX wieku.
Przekazujemy zatem zasób pieśni religijnych od wieków związanych z formami pobożności ludowej i praktykowaniem celebracji liturgicznych na wsiach polskich od XVII do XIX wieku. Wiele z tych pieśni funkcjonuje do dziś w praktyce polskich parafii, choć często w szczegółach warianty zawarte w niniejszej aplikacji odbiegają od melodii i tekstów znanych współcześnie.
Zawarte tu pieśni obrzędowe ukazują obszar kultury tradycyjnej dziś już prawie nieistniejący, przechowywany jedynie w niektórych regionach Polski. Repertuar pieśniowy obrzędowości rodzinnej, związany z praktykowaniem zwyczajów weselnych czy pogrzebowych został tu zaprezentowany w formie, w jakiej zastał go Kolberg w XIX wieku. Jednak i tu odnaleźć można stare zabytki tradycyjnej liryki jak choćby wiele wariantów „Chmiela”.
Trzecią grupą pieśni są utwory patriotyczne, krążące w XIX wieku najczęściej w formie przekazu ustnego i ze względu na cenzurę zaborców rzadko publikowane w czasach Kolberga. W grupie tej zawarto zarówno warianty narodowych pieśni, z XIX-wiecznym przekazem hymnu Rzeczpospolitej, jak i utwory związane z bieżącymi wydarzeniami powstańczymi oraz w sposób swobodny wiązane z miłością dla ziemi ojczystej i tradycji narodowych.
Celem prezentowanej aplikacji jest udostępnienie i umożliwienie ponownego wykorzystania tego zasobu artefaktów kulturowych, pochodzących z różnych regionów, a zachowanych i udokumentowanych dzięki działalności Oskara Kolberga. Prezentowane zabytki liryki wokalnej wyłoniono ze zbioru ponad 34 000 zapisów muzycznych i tekstowych zachowanych w Archiwum Kolbergowskim, wykorzystano także zbiory innych autorów, współczesnych Kolbergowi, z których on sam czerpał obficie dla wzbogacenia swoich publikacji. Niektóre z zapisów pieśni patriotycznych upubliczniane są po raz pierwszy, ponieważ rozbudowany aparat cenzorski w czasach Kolberga uniemożliwiał upowszechnianie tekstów patriotycznych, a nawet niektórych pieśni o tematyce historycznej.
Mamy nadzieję, że zawarte w niniejszej aplikacji zabytki polskiej kultury przyczynią się do wzrostu świadomości społecznej i spożytkowane zostaną także do upowszechniania ich jako dokumentów historycznych, ukazujących ważny element tożsamości narodowej Polaków.